Rafał Witkowski 

Artykuł problematyzuje proces zamykania dla Żydów związków i stowarzyszeń zawodowych. Analizowanym przykładem jest korporacyjne stowarzyszenie lekarskie z okresu międzywojennego Związek Lekarzy Państwa Polskiego, zrzeszający niemal wszystkie osoby z wykształceniem medycznym (lekarzy i farmaceutów). Wprowadzenie do statutu tego związku rozstrzygnięć wykluczających Żydów przeprowadzono w 1937 roku, najpierw w maju podczas zjazdu w Warszawie, a następnie w listopadzie, podczas zjazdu w Poznaniu. 

W tekście przedstawiono zarówno prawne kroki, które doprowadziły do przegłosowania „paragrafu aryjskiego”, ale przede wszystkim skutki jego wprowadzenia zarówno dla samego związku, jak i dla ogółu lekarzy oraz stanu opieki zdrowotnej w międzywojennej Polsce. Zapleczem intelektualnym Związku Lekarzy Państwa Polskiego były wydziały lekarskie poszczególnych uczelni II Rzeczypospolitej. W Poznaniu był to Uniwersytet, w którym Wydział Lekarski działał od 1920 roku, zaś sam zjazd Związku w 1937 roku odbywał się w pomieszczeniach Wydziału w Collegium Medicum.  

W artykule zarysowano także przykłady innych korporacji zawodowych i stowarzyszeń profesjonalnych, które w drugiej połowie lat trzydziestych XX wieku zamknęły swoje szeregi dla Żydów.